Verslaving is meer dan alleen een slechte gewoonte of een gebrek aan wilskracht. Voor veel mensen is het een manier om emotionele pijn, stress of onverwerkte trauma’s te verwerken. Maar hoe zit dat precies?
Stress en het brein
Wanneer we langdurig onder stress staan, produceert ons lichaam meer cortisol, ook wel bekend als het ‘stresshormoon’. Dit verstoort de balans van neurotransmitters zoals dopamine, die verantwoordelijk zijn voor gevoelens van beloning en geluk. Veel mensen grijpen in tijden van stress naar middelen zoals alcohol, drugs, of zelfs verslavende gewoonten zoals overmatig gamen of eten. Dit biedt een tijdelijke verlichting, maar kan op de lange termijn leiden tot afhankelijkheid.
Trauma als trigger
Trauma, zoals misbruik, verlies van een dierbare, of andere ingrijpende gebeurtenissen, kan diepe emotionele littekens achterlaten. Mensen die een trauma hebben meegemaakt, gebruiken verslavende middelen vaak als een manier om de pijn te verdoven of om flashbacks en angst te verminderen. Het verband tussen posttraumatische stressstoornis (PTSS) en verslaving is dan ook goed gedocumenteerd in wetenschappelijk onderzoek.
Zelfmedicatie of ontsnapping?
Voor velen voelt een verslaving als een manier om te ‘overleven’. Middelengebruik kan een vorm van zelfmedicatie zijn om negatieve emoties te onderdrukken of moeilijke situaties te vermijden. Dit verklaart waarom mensen met onverwerkte trauma’s of chronische stress vaker de weg naar verslaving vinden.
Een weg naar herstel
Het goede nieuws is dat herstel mogelijk is. Begrijpen dat verslaving vaak een symptoom is van iets diepers, zoals stress of trauma, is een cruciale eerste stap. Therapieën zoals traumabehandeling, cognitieve gedragstherapie (CBT), en mindfulness kunnen helpen om de onderliggende oorzaken aan te pakken en gezondere manieren te ontwikkelen om met stress om te gaan.
Daarnaast speelt sociale steun een belangrijke rol. Een netwerk van begripvolle mensen kan een krachtige buffer zijn tegen gevoelens van eenzaamheid en de drang om te vluchten in verslavend gedrag.
Belangrijke boodschap
Verslaving is geen teken van zwakte, maar vaak een manier om met pijn en spanning om te gaan. Door de oorzaken te begrijpen en aan te pakken, kunnen mensen een duurzame weg naar herstel vinden.
Heb jij iemand in je omgeving die worstelt met een verslaving? Luister naar hun verhaal zonder te oordelen en moedig hen aan om hulp te zoeken. Samen kunnen we een verschil maken.